تاریخ سینما و دلداده سینما
همه آن‌هایی که لذت جمع‌آوری فیلم و بایگانی فردی را دارا هستند , از تماشای مجموعه مستند «آرشیو متروک» لذت میبرند . بایگانی ابژه‌ای است که از آدم , سوژه‌ای می‌سازد که خویش دوست داراست . سوژه‌ای که علایق و وابستگی خاطرات انسان را در تجسم بیرونی آن صورت‌بندی می کند و نام و نشان میبخشد . «آرشیو متروک» اگر‌چه قصه یک شخصیت است , البته بازنمایی یک تیپ نیز است ; تیپ علاقه فیلم‌ها که دلدادگی به‌این معشوق را از روش جمع‌آوری عکس‌ها و اشیای مرتبط با وی تجربه می نمایند .
احمد جورقانیان مظهر کلیه عشق و علاقه فیلم‌هایی است که خیر تنها از تماشای فیلم‌ها , که از جمع‌آوری و بایگانی آنها نیز لذت می برند . گویی نوعی شم مالکیت و کالا خویش کردن در بایگانی موجود هست که آن فیلم‌ها را به جنس و شیء گرانقدری بدل مینماید و صیانت از آن را نوعی وفاداری بدین معشوق تصویری!
«آرشیو متروک» داستان یک شیفته سینماست که گویی با سینما وصلت کرده! به گونه ای که مامان جورقانیان به وی می‌گفته : «پسرم , یکسری فیلم دیگر می بایست بخری تا سپس تزویج کنی!» در واقع سینما جایگزین همسر و همراه در معاش وی شده و گویی خرید هر فیلمی به تکامل وی در این طریق یاری می‌کرده .
«آرشیو متروک» در عین قصه ماجرا جورقانیان و چگونگی خرید و بایگانی نگاتیو فیلم‌ها , روایتی از مورخ سینمای دنیا نیز است ; روایتی از فیلم‌های اصلی مورخ سینما , هم‌چنین نمایش سکانس‌های برتر فیلم‌های اساسی مورخ سینما . مخاطب در زمان مجموعه مستند هم زمان با شنیدن خاطرات جورقانیان از فیلم‌ها بعضی از سکانس‌های حساس آن فیلم‌ها را هم می‌بیند . انگار مورخ سینما به حالت فشرده و اجمالی در درحال حاضر مرور چهره‌ای است . این تمهید به فیلم که فقط بر پایه ی گفت‌وگو و خاطره‌گویی سازه شده , نیز تنوع بصری می دهد و نیز ریتم مناسب‌تری تا از کسالت‌بار شدن خودداری نماید . به عبارت دیگر , فیلم واجد دو لایه کلیدی است که به موازات نیز و در یک درهم‌تنیدگی روایی پیش می رود . در عین این‌که معاش فردی و حرف‌های جورقانیان را قصه می نماید , مروری به مورخ سینما نیز داراست . مروری که می تواند هر دلداده سینمایی را به وجد آورد و چه بسا میل به تماشای مجدد را در آنها برانگیزد .
«آرشیو متروک» در بخش‌هایی به مورخ سینمای کشور‌ایران نیز می پردازد و بعضا از فیلم‌های موج نوی سینمای کشور ایران را مرور مینماید . خاطرات جورقانیان از حاشیه‌های نمایش فیلم‌ها در سینما هم یک حاشیه‌نگاری جامعه‌شناسانه ساخت مینماید که میتواند به مخاطب یاری دهد فیلم‌ها را در بستر تاریخی و اجتماعی آن بشناسد , یا این که به عنوان مثال با شیوه‌ها و موقعیت نمایش و نمایش در تاریخچه سینمای جمهوری اسلامی ایران آشنا شود . مجموعه مستند «آرشیو متروک» ادای فقاهتی به مورخ سینما و عاشقان سینماست .
